Zelfgenoegzaamheid

Een kernelement van lean denken is dat iedereen altijd overal verbetert. Waarom zou je dat willen doen? Of andersom: wat bedreigt de bereidheid te verbeteren? In het boek Toyota under fire (zie hier voor een samenvatting) bleek dat enkele jaren geleden de grootste bedreiging van de fameuze verbetercultuur van Toyota een vorm van zelfgenoegzaamheid was geworden.

Ik denk dat ik best kritisch naar onszelf en naar mijzelf kijk en best veel van mezelf geef om te verbeteren. Na het kijken van de twee onderstaande TED verhalen voel ik me echter opeens heel zelfgenoegzaam en lui. De eerste is een openhartig, zelfkritisch en gedreven verhaal van een vluchteling uit Noord-Korea die extreme hongersnood heeft meegemaakt (21 min) en het tweede is een gepassioneerd verhaal van de eerste vrouw in Saudi Arabie die zelf durfde te gaan rijden (14 min). Onderaan het videoscherm is een optie 'Captions' om een Engelse ondertiteling aan te zetten. 

Artikel Kwaliteit in Bedrijf: 'Lean in de zorg'

Deze week verscheen in het blad Kwaliteit in Bedrijf een artikel over 'Lean in de zorg' op basis van een interview met Floor Tukker, oogarts in het St. Elisabeth Ziekenhuis en mijzelf. Klik hier voor een pdf van het artikel (als je het download is de kwaliteit beter).

Klik hier voor de pdf

Enkele quotes van oogarts Floor Tukkers uit het artikel:

'Het begin is lastig, het is moeilijk om de boel in beweging te krijgen, maar als je eenmaal met lean bezig bent wordt je eigenlijk steeds enthousiaster. De kracht ligt erin dat de problemen en de oplossingen uit het team zelf komen. Het probleem wordt grondig geanalyseerd door de probleemhebbers zelf. Dat werkt gewoon, er is op deze manier draagvlak.'

'We reflecteren dus veel meer op wat we doen en we delen dat met elkaar.'

'Het leuke van lean vind ik dat iedereen een probleem kan benoemen en dat het niet uitmaakt of het groot of klein is.'

'Aan een probleem hangt soms een cascade van andere problemen. Dat kost veel tijd. De lean-aanpak vraag ook om flexibiliteit. Je moet er dagelijks mee bezig willen zijn en dingen durven uitproberen. Soms werkt het niet en dan moet je dat ook kunnen zeggen.'

'Dat lean-gedachte bij ons vrij snel landde heeft denk ik te maken met het feit dat we al vooruistrevend waren op het gebied van kwaliteit en dat we een sterk team hebben. Iedereen is hier gelijk, we hebben een open houding en helpen elkaar.'

Klik hier voor een ander recent artikel over de poli Oogheelkunde van Floor Tukkers, hier voor een eerdere blog over hun lean ervaringen en hier voor een blog over de feedback van een patient van de poli Oogheelkunde.

Leuk dat het bedrijfsleven en de zorg steeds meer uitwisselen over kwaliteit en lean! We kunnen veel van elkaar leren.

Test je aannames: column Ben Tiggelaar n.a.v. The Lean Startup

In de NRC van 5 augustus stond onderstaande column van Ben Tiggelaar naar aanleiding van 'The Lean Startup', een nieuw en veelgelezen boek van Eric Ries. Hij pakt daarin mooi een van de kernelementen van lean denken eruit: nieuwe dingen opstarten door te leren terwijl je experimenteert.

Tiggelaar pakt dit op vanuit de insteek van het boek: ondernemen. Je kan dezelfde denkwijze echter op al je nieuwe soort activiteiten toepassen. Of je nu een zorgpad ontwikkelt, een nieuwe werkwijze op de OK in wilt voeren of je veranderstrategie hoe je lean denken in je organisatie ontwikkelt: maak een kort plan van aanpak. Scheid de feiten en de aannames en test je aannames door te experimenteren en je aanpak kortyclisch te ontwikkelen (PDCA dus).

Suggestie: reflecteer op de laatste drie plannen die je ontwikkeld hebt (projectplan, business case, ondernemingsplan etc.) en evalueer hoeveel tijd tussen het moment dat je besloot het op te gaan pakken en de eerste concrete test die plaatsvond. En vervolgens of je een verschil waarneemt dat bij de plannen waar je snel tot experimenteren bent overgegaan je meer geleerd hebt en uiteindelijk tot een beter verhaal bent gekomen.

Ik merk voor mijzelf dat daar waar me dat lukt ik meer mensen betrek en daardoor betere ideeën met meer draagvlak ontwikkel, terwijl het ook leuker is. Waarom doe ik dat niet altijd?

Artikel NTvG: Duurzame procesverbetering met de ‘lean’-filosofie

Afgelopen week publiceerde het gezaghebbende Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) het artikel "Duurzame procesverbetering met de 'lean'-filosofie". Klik hier voor de link naar het online artikel waar onderstaande samenvatting staat. Voor het hele artikel online moet je lid zijn van het NTvG (in veel ziekenhuizen kun je die overigens openen omdat het ziekenhuis lid is).

Het NTvG verleende me als auteur echter toestemming het artikel op mijn blog te plaatsen, klik daarom hier voor de (downloadbare) pdf van het hele artikel. Ik nodig iedereen bij 'Reacties' graag uit te reageren op het artikel: zowel waardering, kritische reacties, associaties en verdiepingsslagen zijn welkom!

Insteek van het artikel is om voor artsen de essentie van lean weer te geven, de stand van zaken wat er uit onderzoek over bekend is en wat vanuit theorie en praktijk geconcludeerd kan worden wat ervoor nodig is om op een duurzame wijze processen in ziekenhuizen te verbeteren. Daarbij benadrukken we met name het systeemdenken wat lean kenmerkt, het gebrek aan inpassing van processen verbeteren in het personeelsmanagement en de centrale rol van zowel artsen als bestuurders om een integrale en duurzame toepassing te kunnen realiseren zodat de kwaliteit van zorgprocessen op vergelijkbaar niveau kan komen als de medisch inhoudelijke kwaliteit.

De tweede auteur van het artikel is Frits van Merode, hoogleraar aan de Maastricht University en tevens lid Raad van Bestuur en een van de twee promotoren voor mijn promotieonderzoek. Klik hier voor een recente blog over het denken van Frits. De derde auteur is Henk Veraart, oogarts en inspirerende voortrekker van lean denken in het St. Elisabeth Ziekenhuis. Klik hier voor een recente publicatie in Arts en Auto met een interview met Henk. Het artikel is mede tot stand gekomen door de scherpe feedback van Bart Berden, Raad van Bestuur St. Elisabeth Ziekenhuis en mijn tweede promotor.

En daarmee heeft meteen weer een hoofdstuk van mijn proefschrift gestalte gekregen. Op naar de eindsprint van deze marathon!

Duurzame procesverbetering met de ‘lean’-filosofie

Marc B.V. Rouppe van der Voort, G.G. (Frits) van Merode en Henricus G.N. Veraart

• Procesverbetering vindt steeds meer plaats, vooral met behulp van de ‘lean’-filosofie. Deze managementfilosofie staat voor het verbeteren van kwaliteit door continu stappen van ‘verspilling’ te verminderen.
• Door onderlinge afhankelijkheid tussen processen kunnen lokale verbeteringen ergens anders negatieve effecten veroorzaken. Om dit te voorkómen is een integrale systeembenadering noodzakelijk. Enkele ziekenhuizen claimen dat dit lukt.
• Onderzoeken naar procesverbeteringen door toepassing van de lean-filosofie rapporteren veel positieve uitkomsten, die worden gedefinieerd als verhoogde veiligheid, kwaliteit en efficiëntie. Door methodologische tekortkomingen en gebrek aan rigoureuze evaluaties is de impact echter nog niet vast te stellen.
• Duidelijk is wel dat de onderzochte toepassingen fragmentarisch zijn, met een overmatige focus op de instrumentele zijde van de filosofie, een gebrek aan inpassing in het totale systeem en met onvoldoende aandacht voor de menselijke aspecten.
• Procesverbetering is noodzakelijk om tot betere en doelmatiger zorg te komen. Daarvoor moeten ziekenhuizen integrale systemen ontwikkelen die methodes voor procesontwerp combineren met het continu verbeteren van processen en met personeelsmanagement.
• Cruciaal is dat artsen het voortouw gaan nemen om processen in samenhang te sturen en te verbeteren.