Artikel NTvG: Duurzame procesverbetering met de ‘lean’-filosofie

Afgelopen week publiceerde het gezaghebbende Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) het artikel "Duurzame procesverbetering met de 'lean'-filosofie". Klik hier voor de link naar het online artikel waar onderstaande samenvatting staat. Voor het hele artikel online moet je lid zijn van het NTvG (in veel ziekenhuizen kun je die overigens openen omdat het ziekenhuis lid is).

Het NTvG verleende me als auteur echter toestemming het artikel op mijn blog te plaatsen, klik daarom hier voor de (downloadbare) pdf van het hele artikel. Ik nodig iedereen bij 'Reacties' graag uit te reageren op het artikel: zowel waardering, kritische reacties, associaties en verdiepingsslagen zijn welkom!

Insteek van het artikel is om voor artsen de essentie van lean weer te geven, de stand van zaken wat er uit onderzoek over bekend is en wat vanuit theorie en praktijk geconcludeerd kan worden wat ervoor nodig is om op een duurzame wijze processen in ziekenhuizen te verbeteren. Daarbij benadrukken we met name het systeemdenken wat lean kenmerkt, het gebrek aan inpassing van processen verbeteren in het personeelsmanagement en de centrale rol van zowel artsen als bestuurders om een integrale en duurzame toepassing te kunnen realiseren zodat de kwaliteit van zorgprocessen op vergelijkbaar niveau kan komen als de medisch inhoudelijke kwaliteit.

De tweede auteur van het artikel is Frits van Merode, hoogleraar aan de Maastricht University en tevens lid Raad van Bestuur en een van de twee promotoren voor mijn promotieonderzoek. Klik hier voor een recente blog over het denken van Frits. De derde auteur is Henk Veraart, oogarts en inspirerende voortrekker van lean denken in het St. Elisabeth Ziekenhuis. Klik hier voor een recente publicatie in Arts en Auto met een interview met Henk. Het artikel is mede tot stand gekomen door de scherpe feedback van Bart Berden, Raad van Bestuur St. Elisabeth Ziekenhuis en mijn tweede promotor.

En daarmee heeft meteen weer een hoofdstuk van mijn proefschrift gestalte gekregen. Op naar de eindsprint van deze marathon!

Duurzame procesverbetering met de ‘lean’-filosofie

Marc B.V. Rouppe van der Voort, G.G. (Frits) van Merode en Henricus G.N. Veraart

• Procesverbetering vindt steeds meer plaats, vooral met behulp van de ‘lean’-filosofie. Deze managementfilosofie staat voor het verbeteren van kwaliteit door continu stappen van ‘verspilling’ te verminderen.
• Door onderlinge afhankelijkheid tussen processen kunnen lokale verbeteringen ergens anders negatieve effecten veroorzaken. Om dit te voorkómen is een integrale systeembenadering noodzakelijk. Enkele ziekenhuizen claimen dat dit lukt.
• Onderzoeken naar procesverbeteringen door toepassing van de lean-filosofie rapporteren veel positieve uitkomsten, die worden gedefinieerd als verhoogde veiligheid, kwaliteit en efficiëntie. Door methodologische tekortkomingen en gebrek aan rigoureuze evaluaties is de impact echter nog niet vast te stellen.
• Duidelijk is wel dat de onderzochte toepassingen fragmentarisch zijn, met een overmatige focus op de instrumentele zijde van de filosofie, een gebrek aan inpassing in het totale systeem en met onvoldoende aandacht voor de menselijke aspecten.
• Procesverbetering is noodzakelijk om tot betere en doelmatiger zorg te komen. Daarvoor moeten ziekenhuizen integrale systemen ontwikkelen die methodes voor procesontwerp combineren met het continu verbeteren van processen en met personeelsmanagement.
• Cruciaal is dat artsen het voortouw gaan nemen om processen in samenhang te sturen en te verbeteren.
  

Klik hier om het artikel als pdf te openen