Twee soorten oorzaak analyses

Tom Waits

Elke methode om problemen aan te pakken kent tenminste de volgende stappen:

1. Wat is het probleem?
2. Wat is de oorzaak?
3. Wat is de tegenmaatregel?

Voor het bepalen van de oorzaak (of oorzaken) is typerend voor lean denken dat je naar de bron van het probleem gaat, in het proces. Als het kan door het proces te observeren of te simuleren en door met verschillende direct betrokkenen te spreken wat hun perspectief is. Belangrijkste instrument is 5x 'waarom?' doorvragen bij elke mogelijke oorzaak om de diepere grondoorzaken te identificeren. Zie deze eerdere blog over Kaizen voor meer informatie.

Met regelmaat komen mensen bij me of loop ik zelf tegen problemen aan waar deze benadering niet goed lijkt te werken en het niet lukt zo tot een effectieve tegenmaatregel te komen. Ik denk dat ik nu beter begrijp wat daar de oorzaak van is.

Ik denk dat het nuttig is het onderscheid te gebruiken tussen:

1. Een probleem waarbij ik verspilling zie in mijn huidige manier van werken

    (bijv.: ik moet regelmatig mijn werk onderbreken omdat ik misgrijp in de voorraad)

2. Een probleem waarbij ik minder waarde lever dan ik wil

   (bijv.: ik heb onvoldoende begrip voor deze patiënt kunnen tonen, zie bijvoorbeeld deze blog)

In het tweede type problemen is het niet altijd logisch de oorzaak te zoeken door naar de huidige manier van werken te kijken. Een voorbeeld: stel dat ik mijn (schaarse) muzikale talenten verder wil ontwikkelen, maar vind dat ik onvoldoende in staat ben songteksten te schrijven die mensen raakt. Wat zou ik daar aan kunnen doen? Als ik mijn eigen schrijfproces observeer zie ik mezelf met een writers block of veel papier weggooien of niet goed uit mijn woorden komen. Ik zie een schrijfprobleem. Er zijn vast goede cursussen voor het schrijven van songteksten, daar kan ik veel van opsteken. Is dat een goede tegenmaatregel?

Maar wat kenmerkt de mensen waarvan ik vind dat ze goede songteksten kunnen schrijven, zoals Tom Waits? Ik betwijfel dat hij ooit een schrijfcursus heeft gevolgd. Waarin verschilt hij van mij? Afgezien van het mysterie talent weet ik dat hij veel situaties meegemaakt die mensen raken en waarover hij schrijft. Als je zulke teksten wilt kunnen schrijven moet je dus wellicht meer beleven wat de mensen beleven die je wilt raken. Geen schrijfcursus die je daar bij helpt.

Als je de waarde kunt leveren, maar het lukt niet kun je de oorzaak in het proces zoeken. Als je echter de waarde niet kunt leveren die je wilt leveren kun je soms beter de oorzaak zoeken bij mensen of organisaties die dat wel lukt (en van daaruit terug naar je proces).