zondag 15 maart 2015

Wat is het nut van grote visites op verpleegafdelingen?

Met enige regelmaat loop ik met veel plezier mee in de zorg op een poli, operatiekamer, verpleegafdeling of diagnostische afdeling. Laatst liep ik op een verpleegafdeling een grote visite mee. Dat wil zeggen dat een keer per week een medisch specialist een ochtend met de arts-assistenten en in dit geval verpleegkundig specialist uitgebreid alle patienten doorlopen. Op de andere dagen doen de arts-assistenten dit zelfstandig met de verpleegkundig specialist en alleen waar nodig betrekken ze de specialist (de 'baas').

Tijdens het observeren van de grote visite was de meerwaarde me op zich snel duidelijk: de medisch specialist vroeg goed door en bracht bij meerdere patienten belangrijke overwegingen naar voren zodat betere beslissingen genomen worden dan wel risico's afgedekt worden. Voor de arts-assistenten en verpleegkundig specialist was het duidelijk leerzaam en ook voor de patienten was het duidelijk goed omdat die beter beleid krijgen. Daar zit echter ook meteen mijn vraagteken. Alle patienten werden even uitgebreid besproken en er werden even relevante zaken besproken. Maar naast patienten die net opgenomen zijn betrof het soms patienten die er al bijvoorbeeld vijf dagen lagen. Wat is de waarde van de grote visite voor hen?



Voor hen is in de meeste gevallen de diagnostiek al lang rond en de behandeling ingezet. Dan heeft het bespreken alleen een leereffect en bijsturen van eventuele fouten of omissies. Of zij liggen onnodig te wachten op het juiste beleid tot de grote visite plaatsvindt, of het is mosterd na de maaltijd. De medisch specialist die ik dit vroeg na afloop gaf aan dat het niet vaak zal gebeuren dat patienten echt een paar dagen langer liggen te wachten, maar het zou mij toch niet verbazen als het voorkomt. Hij gaf aan dat de meerwaarde inderdaad voor het grootste deel in het leereffect zit, plus een check. Hij reflecteerde dat de grote visite is ontstaan in een tijd dat patienten nog veel langer verbleven in het ziekenhuis (toen nog vaak langer dan twee weken) en dat de druk op snel beleid maken toen veel lager was. Hij beschouwde het als een goede vraag of een wekelijkse grote visite nog wel bij de huidige doorlooptijd past. Regelmatig zijn patienten opgenomen en alweer ontstlagen voordat ze in de grote visite besproken worden.

Als de meerwaarde nu dus vooral het leereffect is, dan kun je de opzet toch beter veranderen om dat dan ook in te richten? Van welke casuistiek kan het meest geleerd worden? Die patienten uitgebreid doorlopen en de andere patienten alleen een korte check (die werden nu ook uitgebreid doorlopen alsof de specialist zelf de patient behandeld).

Het riep dus twee vragen op, in algemene zin voor het inrichten van (grote) visites:

  1. Lopen patienten onnodige vertraging op in afwachting van de grote visite?
  2. Kan de grote visie effectiever ingericht worden om meer leereffect te bereiken?
Wat zijn jouw ervaringen en ideeen ten aanzien van de grote visite?

3 opmerkingen:

  1. Laurens van den Bosch16 maart 2015 om 08:55

    Leuk om jouw ervaringen te lezen Marc! Deze ochtend ga ik de grote visite op de longgeneeskunde in het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis meelopen. We zijn met een A3 begonnen om de grote visite te verbeteren. Wat mij tijdens de analyse met het team al opviel zijn de vele verstoringen (piepers die afgaan, vpk en arts die op elkaar wachten etc.) tijdens visite, maar rees mij ook de vraag wat er nu per patiënt besproken moet worden en wat er met de patiënt (en familie) besproken moet worden? Ik ben benieuwd...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het ziekenhuis. Tsjah ga er dagelijks heen voor mijn moeder die er ligt maar als ik er binnen loop krijg ik het kippenvel al! Vreselijk daar.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag Marc,

    Om te beginnen lijkt het mij goed als je voorgaande reactie verwijderd...
    Op beide vragen kan ik alleen maar ja antwoorden.
    Ik heb daar flink ervaring in opgedaan. Toen ikzelf nog verpleegkundige was, kon ik mij enorm ergeren aan het "apathisch karhangen" wat visites vaak waren. Slecht voorbereide verpleegkundigen en arts assistenten, kris kras informatie door elkaar en eindeloos herhalen van allerlei irrelevante info.
    Dat kan anders. Wanneer de visite, de dagelijkse of grote, door een logistieke bril bekeken wordt, ontstaan er allerlei kansen! De visite is immers de plek waar alles samenkomt; patient, verpleegkundige en (para)mediscus. Dan kun je het dus ook benaderen als "bottleneck". Niet omdat het daar stagneert, maar wel om dit het punt is waar alles samenkomt. En over aanpak van bottlenecks is voldoende literatuur voorhanden. Neem daarbij dat iedere beslissing, of uitblijven daarvan, logistieke consequenties heeft voor het verblijf van de patient en de activiteiten van de andere zorgverleners.
    Ik heb met dat in het achterhoofd een aantal jaren geleden een soort routemap gemaakt op basis van logistieke principes. Deze kan als "ruggegraat" dienen voor de visite. Volgens een vast stramien door vragen heengaan. Het effect was dat, vooral, nieuwe arts assistenten niet zelf het wiel hoefden uit te vinden en verpleegkundigen zich goed konden voorbereiden en de lead konden nemen. Daarnaast gaf de structuur alle ruimte om goed in te kunnen gaan op de vakinhoud van de deelnemers. Dus standaardisatie om ruimte geven aan uitzonderingen. De ligduur ging omlaag, de kwaliteit omhoog (oa minder heropnames) en de visite verliep stukken vlotter, en de bottlenecks die leiden tot vertraging in het verblijf van de patient kwamen ook snel boven water. Geen uitgebreide analyses vooraf. Vandaag beslissen, morgen doen. Wel 1 voorwaarde; men moet wel beseffen dat de visite een essentieel onderdeel is in de de doorstroom van patienten. En niet (meer) het vakinhoudelijke en tijdvretende samenzijn voor medici.

    BeantwoordenVerwijderen