................. .............
De antwoorden die ik krijg variëren meestal van 'verspilling verwijderen', 'geen onnodige dingen doen' tot 'efficiëntie verbeteren'. Dat was ook mijn eerste associatie met lean toen ik me er een paar jaar geleden in begon te verdiepen. Inmiddels vind ik het eigenlijk jammer dat ik toen dat dacht. Mijn eerste associatie met lean is nu 'waarde'. Mijn stelling is dat als je waarde niet als vertrekpunt neemt, lean tegen je gaat werken. Ik wil het graag toelichten met een anekdote:
Mijn moeder kwam als fysiotherapeut vaak bij mensen thuis om ze te behandelen. Als ik uit school kwam ging ik geregeld met haar mee. Op een dag kwamen we bij een vrouw die haar vingers niet meer goed kon bewegen. Mijn moeder vroeg haar wat ze het liefst weer met haar handen zou willen doen. Ze zei dat ze graag weer zou willen bridgen met haar vriendinnen. Mijn moeder vroeg of ze een stok kaarten in huis had en vervolgens pakte ik die uit een lade. Daarna ging mijn moeder ter plekke oefeningen bedenken met de stok kaarten.Zorgverleners gaan een verbinding aan met een zorgvrager en proberen er achter komen wat voor deze patiënt waarde vertegenwoordigt. Vervolgens gaan een hele reeks aan handelingen van vaak vele zorgverleners die waarde creëren. Alle handelingen die daarbij gebeuren, maar niet direct toe bijdragen aan het creëren van waarde zijn verspilling.
Daarbij kan het zinvol zijn een onderscheid te maken tussen twee soorten waarde:
1. de aanleiding waarom een zorgvraag gesteld wordt. Wat is er met me aan de hand? Wat moet ik doen? Handelingen die helpen die vragen te beantwoorden creëren waarde.
2. dat wat een patiënt van belang vind tijdens het beantwoorden van de zorgvraag. Een onzekere patiënt geruststellen, een verwarde patiënt aanraken, aandacht tijdens kwetsbare momenten. Dit zijn geen handelingen die de zorgvraag waarmee een patiënt kwam beantwoorden, maar die op dat moment wel van waarde zijn.
Als we verspilling gaan verwijderen zonder waarde als vertrekpunt te nemen beginnen we van de verkeerde kant. Het risico is dat verspilling verwijderen een doel op zich wordt. Bij weinig zorgverlener zal de passie liggen in het reduceren van verspilling. Ze willen iets betekenen voor een medemens. Vanuit die motivatie zijn ze vaak graag bereid het werk te verbeteren om minder tijd te hoeven besteden aan onzinnige handelingen. Maar wel in die volgorde van motivatie. Mijn stelling is dat de effecten van lean denken niet afgemeten dienen te worden aan de hoeveelheid verspilling die gereduceerd is, maar hoeveel meer of beter waarde gecreëerd wordt.
Wat was je eerste associatie met lean? Hoe verhoudt zich dat tot waarde? Ik nodig je graag uit via 'reacties' daar meer over te vertellen!
Goed zo Marc,
BeantwoordenVerwijderenIk heb laatst Fred Lee gesproken en uiteraard zijn masterclass mee gemaakt. Zijn stelling komt overeen met jouw stellingname dat een organisatie gericht op doelmatigheid uiteindelijk suboptimaal presteert, terwijl een zorginstelling dat primair haar veiligheid en kwaliteit centraal stelt, ten tweede compassie en coutesy betracht en als laatste de totale presentatie in de gaten houdt, de organisatie uiteindelijk veel efficvieter wordt georganiseerd. Deze lering strookt met onze ervaringen die wij recent bij de transitie van een ziekenhuis hebben meegmaakt.
Redesign het verpleegproces: de medewerkers worden er enthousiast van, de patienten worden loyaler, de medici merken dat de communicatie versterkt, de veiligheid is er mee gebaat en per saldo werd een besparing gerealiseer van 10% FTE!
Mijn eerste associatie was overigens "lenig"
Mijn eerste associatie met lean is verantwoordelijkheid nemen. In mijn tijd dat ik als verpleegkundige werkte was de Theorie van Mieke Grijpdonck erg populair(Gebaseerd op de filosofie van Levinas). Je bent eigenaar van een probleem op het moment als je het ziet. Ten tweede: mensen/patienten moeten iets leren van het ziek zijn, als het waren er als een beter mens uitkomen. Lean roept bij mij dezelfde associatie op. Wanneer je dingen doet die niet bijdrage aan waarde / zorg voor de patient (verspilling dus) dan moet dat zien als een probleem waarmee je aan de slag gaat, er verantwoordelijk voor zijn. Dat je daardoor ook leert en er dus beter van wordt lijkt me voor de hand liggen. Je hebt dus een werk- en leerzaam leven als medewerker in een organisatie waar men dat van iedereen verwacht. Waarde is niet alleen voor de patient maar ook voor de professional en het is zelfs leuker. Nu is het in onze organisatie, met zo'n grote taakdifferentiatie,de kunst om mensen te laten inzien wat waarde is. Dat is heel erg lastig, maar een uitdaging van elek adviseur en leidinggevenden.
BeantwoordenVerwijderenMarc,
BeantwoordenVerwijderenMijn eerste reactie met Lean is Flow. Vanuit de patiëntenlogistiek geredeneerd maak ik vaak de vergelijking met dominostenen. De zorg die de patiënt ervaart zou vanuit zijn of haar perspectief opeenvolgend moeten zijn. De dominostenen moeten als het ware in een vloeiende lijn omvallen. In de praktijk blijkt vaak dat het zorgproces meerdere keren wordt gestopt, om vervolgens weer (soms zelfs door de patiënt) gestart te moeten worden.
De vallende stenen worden onderbroken doordat verschillende afdelingen voor zichzelf bezig zijn met planning en optimalisatie en het patiëntenproces in zijn geheel niet bewaakt wordt.
De flow in het Lean denken beoogt hetzelfde resultaat. Door aan het eind van het zorgproces te beginnen en te redeneren hoe de er voor liggende processtappen met elkaar zijn verbonden krijg je zicht op (het ontbreken van) flow.
Visualisatie van de processtappen en hun onderlinge verbintenis maakt vervolgens duidelijk waar waarde wordt geleverd.