Motiveren door beloning?

Hoe kun je mensen motiveren betere resultaten te bereiken?

Een gebruikelijke manier in het bedrijfsleven is financiële bonussen te verbinden aan resultaten. Werkt dat? Hieronder staat een presentatie van Dan Pink hierover. Hij maakt een interessant punt waarbij hij verwijst naar wetenschappelijk onderzoek: bonussen werken (meestal) averechts. Het mooiste voorbeeld wat hij geeft is de 'candle problem'.


Proefpersonen worden uitgedaagd zo snel mogelijk een puzzel op te lossen. In een verder lege kamer staat een tafel met erop een kaars, een doos met punaises en een doosje lucifers. De opdracht is om de kaars aan de muur te bevestigen. De proefpersonen worden in twee groepen ingedeeld. De eerste groep krijgt de uitdaging het zo snel mogelijk te doen. De snelste wint. De tweede groep krijgt een aantrekkelijke financiële bonus. Hoe sneller je het doet, hoe hoger de bonus.

Verassend genoeg blijkt de eerste groep zonder bonus beduidend beter te scoren. De onderzoekers vermoeden dat dat komt doordat een bonus tot een tunnelvisie leidt. Mensen zijn wel gemotiveerder om sneller resultaat te halen, maar het lukt ze niet omdat de puzzel creativiteit vergt. De oplossing is namelijk om de punaises uit het doosje te halen en het doosje met de punaises aan de muur vast te maken. Je moet dus bedenken dat het doosje twee functies kan hebben en dat vergt enige creativiteit. De bonus gedreven mensen deden er langer over om op dat idee te komen.

Die stelling is makkelijk te toetsen door de opdracht zonder creativiteit te kunnen oplossen. Dat hebben ze dan ook gedaan door de punaises naast het bakje te leggen. En inderdaad, dan blijkt de bonus groep beter te presteren.

Conclusie: bonussen werken alleen als mensen een taak uitvoeren die geen creativiteit vergt.

Ben ik blij dat we in de zorg niet met bonussen werken.