Artikel: toegangstijden tot de poli (!)

Onlangs is mijn eerste wetenschappelijke publicatie geplaatst! Samen met mijn twee promotoren Frits van Merode (UM) en Bart Berden (UvT) hebben we het artikel 'Making sense of delays in outpatient specialty care: a system perspective' weten te plaatsen in Health Policy. In goed Nederlands: 'Wat verklaart vertragingen in de toegang tot poliklinieken: een systeemperspectief'. Klik hier voor het volledige artikel.

De link met lean denken zit in het verbeteren van de flow van patienten op poliklinieken. Meer specifiek: het verschuiven van push (patienten moeten zich schikken in ons aanbod van spreekuren) naar pull (reageren op de actuele vraag van patienten). Dat is ook het onderwerp van mijn gehele promotieonderzoek: het 'reactief vermogen' van ziekenhuizen.

Met het concept 'Werken zonder wachtlijst (WZW)' hebben Stan Janssen en ik in onze vorig werk op het CBO (kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg) aardig veel poliklinieken weten te bereiken in meer dan de helft van de Nederlandse ziekenhuizen. Voor dit atikel is voor de eerste achttien poliklinieken onderzocht wat ze exact hebben gedaan en hoeveel de toegangstijd verkort is.

Dat is behoorlijk spectaculair: vier poli's hebben bereikt dat ze als gemiddelde voor alle specialisten zowel nieuwe als controle afspraken binnen een week kunnen aanbieden! De groep als geheel heeft meer dan 50% uit de gemiddelde toegang gehaald. Verder hebben we op de  gereflecteerd vanuit een systeemperspectief. De samenvatting van het artikel is:

Objectives: To assess whether delays to outpatient specialty care can be solved by improving the way supply and demand are matched, without adding capacity.

Methods: A systematic review of the interventions applied by 18 clinics using the model of ‘advanced access’ and a statistical analysis of the effects of the interventions on their delays.

Results: The clinics applied different combinations of interventions aimed at improving the way they match supply and demand, improving the efficiency of the way supply is organised and at reducing unnecessary demand. Fourteen clinics show statistically significant improvements. Two probably significantly improved and two clinics did not. Their access reduced on average 55%, from 47 to 21 days.

Conclusions: It seems that delays in outpatient specialty care can be solved to a large extend by improving the way supply and demand are matched. Policy makers should analyse whether delays are caused by capacity problems or matching problems. For the latter, it appears more effective to invest in the ability to react then the ability to plan. Policy makers should create incentives for clinics to keep access short and remove incentives that stimulate delays.

De hamvraag is wat de lange termijn effecten van zo'n verbeterslag zijn. Daarom verricht ik momenteel met Jeroen van Wijngaarden, Stan Janssen, Frits van Merode en Bart Berden een onderzoek naar hoe dezelfde poliklinieken er vier jaar later voor staan en wat bepaalt of het duuzaam is gebleken. Om een tipje van de sluier op te lichten: we zijn zelf verrast hoe duurzaam de resultaten zijn gebleken en waarom. Meer hierover in het volgende artikel!