Dragen
Lean denken en Menslievende zorg bij aan Goed Werk?
In
het Sint Elisabeth Ziekenhuis wordt gewerkt met Lean
denken en met Menslievende zorg en op diverse afdelingen intensief met beide benaderingen. In de masterscriptie Lean Thinking en Menslievende zorg: naar een efficiënter en moreler
ziekenhuis? heb ik onderzoek gedaan naar Lean denken en
Menslievende zorg en hun bijdrage aan Goed Werk.
In
het Good Work Project staat Goed Werk van de professional centraal, waarbij
Betrokkenheid (Engagement), Technisch Excellent Werk (Excellence) en Ethiek
(Ethics) de kernwaarden zijn; het DNA van Goed Werk.
Het
Sint Elisabeth Ziekenhuis werkt op onder andere de afdelingen neurologie en
heelkunde/oncologie met zowel Lean denken als Menslievende zorg. Deze
twee afdelingen stonden centraal in mijn onderzoek. Ik heb gesproken met managers,
een neuroloog, verpleegkundigen en verplegend personeel over het werken met
Lean denken en Menslievende zorg.
Lean
denken behoeft voor de lezers van deze blog denk ik geen introductie.
Menslievende zorg komt voort uit de presentietheorie van Andries Baart. In de
presentietheorie staan waarden als trouw, aandacht en tijd voor de patiënt
centraal. Het gaat bij Menslievende zorg vooral om hoe een professional zijn
patiënt bejegent. Dit kan in hele kleine dingen zitten, zoals de patiënt
goedemorgen wensen bij binnenkomst (dit is een voorbeeld dat een
verpleegkundige uit het Sint Elisabeth Ziekenhuis aanhaalde in een interview
over het werken met Menslievende zorg).
Lean en Menslievende
zorg in relatie tot Goed Werk
In
Menslievende zorg komen alle aspecten uit het DNA van Goed Werk naar voren, in
Lean ontbreekt het ethische aspect van nature. Het gaat bij Lean immers vooral
om de toegevoegde waarde voor de klant in werkprocessen. Daarom is Menslievende
zorg een goede aanvulling op Lean Thinking. Aan de andere kant is Lean een
aanvulling op Menslievende zorg omdat het zich richt op efficiëntie van
werkprocessen. Dit is een aspect van Technisch Excellent Werk dat niet in
Menslievende zorg zit.
Belangrijke factoren
bij de implementatie van Lean denken en Menslievende zorg
De
wisselwerking tussen het management en de professional speelt een belangrijke
rol bij het succesvol implementeren van programma’s. In het Sint Elisabeth
Ziekenhuis is dit met Lean denken voorspoedig verlopen. Het concept is
ingebracht door twee medisch specialisten en vervolgens is het management er
mee aan de slag gegaan. Deze methode, gecombineerd met dialoog met de
professionals wat er veranderd kan worden in werkprocessen, heeft gezorgd voor
acceptatie van Lean denken. Daarnaast hebben snelle resultaten, in de vorm
van een snellere behandeling van patiënten, gezorgd voor meer acceptatie.
Menslievende
zorg was een initiatief van het management en de raad van bestuur. Met een
aandachttrekkende campagne is Menslievende zorg in het ziekenhuis
geïntroduceerd. Dit heeft een aantal professionals tegen de borst gestuit. Dit
zorgde ervoor dat de opstart van het programma Menslievende zorg een wat
moeizame was.
Lessen voor andere
organisaties
Lean
denken en Menslievende zorg dragen bij aan Goed Werk. Het Sint Elisabeth
Ziekenhuis is hier op de afdelingen heelkunde/oncologie en neurologie redelijk
in geslaagd. Voor andere afdelingen binnen het Sint Elisabeth Ziekenhuis die
met Lean denken en/of Menslievende zorg aan de slag gaan, biedt de scriptie
aanknopingspunten. Hetzelfde geldt voor andere organisaties binnen of buiten de
gezondheidszorg die met (één van) beide concepten werken of aan de slag gaan.
In
deze paragraaf ga ik in op de lessen voor andere organisaties. Ten eerste is
dialoog tussen management en professional en ruimte voor de professional om
zijn eigen ervaringen in te brengen in het proces van belang. Ten tweede moeten
organisaties zich realiseren dat de manier waarop een nieuw concept een
organisatie binnenkomt erg belangrijk is. Lean denken en Menslievende zorg
zijn op een andere manier geïntroduceerd in het Sint Elisabeth Ziekenhuis.
Professionals die met de concepten moeten werken geven aan dat dit van
invloed is op hoe zij tegen de concepten aankijken. Ten slotte is
onderkenning van de specifieke kenmerken van een concept belangrijk.
Menslievende zorg is een programma dat veel meer ingaat op de interactie van de
professional met zijn patiënt, dit komt erg dichtbij zijn persoonlijke
vak-uitoefening. Lean denken gaat over werkprocessen en is daarom wat
gemakkelijker geaccepteerd. Dit laatste punt hangt samen met aandacht voor de
beroepscodes van professionals. Hierin staat vermeld wat de kern is van het vak
van de professional die in de organisatie rondlopen. De vraag stellen of een
concept botst met deze codes voorkomt dat de uitvoerder in een
belangenconflict komt tussen wat zijn organisatie van hem verlangt en zijn
beroepscode.
De
instituties in een organisatie spelen dus een belangrijke rol bij het bereiken
van Goed Werk. De professional (arts, verpleegkundige, verplegend personeel)
moet voldoende ruimte krijgen om na te denken over de doelen in zijn werk. Kan
hij dat niet dan leidt dit tot gecompromitteerd werk in plaats van Goed Werk.
In het Sint Elisabeth Ziekenhuis hebben professionals inspraak in de manier
waarop Lean denken en Menslievende zorg toegepast worden. Dit is goed voor
het draagvlak en uiteindelijk succes van de programma’s.
Atelier bijeenkomst Lean en Beroepseer
Op maandag 6 februari organiseert Stichting Beroepseer in de avond een kosteloos atelier over:
Welke waarde voegt lean toe in de praktijk?Daarover spreken:
- Marcel Boonen, hoofd zorgeenheid Orthopedie, St. Elisabeth Ziekenhuis
- Marielle van Mersbergen, verpleegkundige Neurologie, St. Elisabeth Ziekenhuis
- Christien Mak, disctrictshoofd Noord-Holland van Rijkswaterstaat
Klik hier voor meer informatie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten