Innovatie vs Continu verbeteren? VBHC en Lean trekken steeds meer samen op

In 2016 hebben we in het St. Antonius een nieuwe missie geformuleerd en dat met een tekening gevisualiseerd waarin wij als ziekenhuis een tijdje een rol spelen in de rode draad van het leven van een patiënt :

Samen zorgen voor kwaliteit van leven

Een koerswijziging die mij inspireert omdat het inspeelt op de maatschappelijke ontwikkeling dat mensen meer gelijkwaardig, samen hun eigen zorg willen vormgeven. Ook impliceert de keuze voor 'kwaliteit van leven' een erkenning dat het lang niet altijd om beter maken gaat. Omdat niet iedereen beter kan worden, maar ook omdat soms de keuze van behandeling niet altijd bepaald wordt door de beste medische uitkomsten, maar wat iemand belangrijk vindt in de consequenties op zijn of haar leven. Met de nieuwe missie is ook onze visie vernieuwd:

Visie

Patiënten en hun naasten voelen zich in ons ziekenhuis gehoord en geholpen. Zij ervaren waardevolle zorg, geleverd door gedreven professionals. 

Zorg verlenen wij met aandacht, liefde en respect. Als één team werken wij vanuit de persoonlijke behoefte van de patiënt. Daarbij handelen wij op basis van recente en innovatieve bevindingen. Door zelf onderzoek te doen dragen ook wij hieraan bij. Wij maken kwaliteit van zorg meetbaar en wij bieden patiënten inzicht in de uitkomsten hiervan. Deze uitkomsten gebruiken we om onze zorg continu te verbeteren. Om dit te bereiken investeren wij in onderwijs, onderzoek en de ontwikkeling van onze medewerkers. Zo dragen wij bij aan goede gezondheidszorg.

Ook hebben we vier kernwaarden gekozen waar we ons in herkennen en tegelijk waarvan we beseffen dat we daar veel meer op willen investeren om onze missie en visie waar te kunnen maken:

• Samen
• Betrokken
• Continu verbeteren
• Innovatie 

“Samen” gaat over de samenwerking met de patiënt, met de verwijzer en de keten, en met elkaar. “Betrokken” gaat over je gehoord en geholpen voelen. Als patiënt, als zorgverlener in de keten, of als collega.

"Continu verbeteren" en "Innovatie" kom je veel tegen als kernwaarden bij ziekenhuizen de laatste jaren. Het is echter niet vaak duidelijk hoe die twee zich tot elkaar verhouden.
Ik blijf even weg van theoretische of conceptuele verschillen tussen de begrippen, maar wat mij betreft is de volgende duiding het helderst:

Innovatie richten we op de vraag welke nieuwe behandelmethodes tot betere kwaliteit van leven leiden

Continu verbeteren richten we op de vraag hoe we de gekozen behandelmethodes steeds beter kunnen uitvoeren om samen te zorgen voor kwaliteit van leven

Net als veel ziekenhuizen werken we behalve met Lean ook met het concept van Value Based Healthcare (VBHC). Daarin hebben we veel energie gestoken in het bepalen van de uitkomsten van zorg per ziektebeeld die er echt toe doen. Vervolgens worden die uitkomsten gemeten en vergeleken met andere ziekenhuizen. Hieruit ontstaan inzichten waar de betrokken professionals aan werken om de kwaliteit te verbeteren aan de hand van de vraag: welke verschillen in behandeling leiden tot betere uitkomsten?

Dit betreft zowel verschillen in uitkomsten door:

• verschillen in behandelmethodes
• verschillen in het optimaal uitvoeren van behandelmethodes

Stel dat je voor dat je als ziekenhuis de komende tien jaar investeert in het bepalen van nieuwe behandelmethodes of investeert in het optimaliseren van de huidige behandelmethodes, wat levert meer kwaliteit van leven op?

Ik heb oprecht geen idee en ben ervan overtuigd dat we beide moeten doen. De vraag is in welke verhouding. Mijn ervaring leert me dat er in ieder geval veel verbeterpotentie zit het verbeteren van de huidige behandelmethodes. Innovatie is voor professionals vaak aantrekkelijker en wellicht meer eer in te behalen. Maar continu verbeteren kan iedereen morgen, wat heet, vandaag mee beginnen en direct voldoening uit halen. Bovendien ben ik er van overtuigd dat een organisatie waar continu verbeteren een normaal onderdeel van ieders dagelijks handelen is, innovatie ook veel makkelijker mogelijk is en veel scherper gekozen kan worden welke innovatie wanneer waardevol is.

Leuk om de komende jaren meer te onderzoeken hoeveel winst te halen is met continu verbeteren op kwaliteit van leven van onze zorg en met welke aangrijpingspunten dat het best bereikt kan worden.

Het is voor ons duidelijk dat VBHC en Lean sterk samenhangen. Waarbij Lean vooral bijdraagt aan het het vergroten van waarde voor patiënten door de uitvoer van bestaande behandelmethodes continu verder te verbeteren. VBHC maakt zichtbaar of dat ook echt de uitkomsten voor patiënten verbetert en vanuit dat perspectief kan VBHC ook de prioriteiten stellen waar verbeteriniatieven zich op kunnen richten. De kunst is om vooral de dagelijkse praktijk waarin Lean verbeteractie plaatsvinden te koppelen aan de effecten die je meestal pas over langere periodes zichtbaar ziet worden in uitkomsten voor patiënten.

Door die koppeling te leggen kan Lean wat mij betreft het best een bijdrage leveren aan de intentie van Value Based Healthcare om de waarde van zorg te verbeteren.