Overzicht 2013: welke blogposts zijn het meest gelezen?

In juni 2009 schreef ik mijn eerste blog, naar aanleiding van het tweede symposium Lean in de zorg. Op dat symposium sprak Mark Graban, op uitnodiging van Peter Kabel, arts-microbioloog uit het Elisabeth. Hij kende Mark van zijn veelgelezen blog en na het symposium suggereerde Peter om met een blog de ervaring die we opdoen in het Elisabeth met de buitenwereld te delen. Mark gaf me tips en sindsdien schrijf ik elke week een blog over iets wat me bezig houdt, iets waar ik van leer, wat ik leuk vind om te delen en soms ook praktische aankondigingen e.d.

Mijn streven is om het probleemoplossend vermogen van de zorg te vergroten. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat we als zorgverleners beter in staat zijn om zorgprocessen zelf continu te verbeteren. Een kernelement is om te reflecteren op onze tekortkomingen en die te adresseren. Iets wat er al snel in schiet met de 'doe-menatliteit' van de zorg. Vandaag de naam van de blog 'Lean denken in de zorg'.

In eerste instantie was de blog vooral bedacht voor een klein groepje geïnteresseerden met wie we uitwisselden, maar al snel bleken best veel mensen daar interesse in te hebben: de blogposts zijn inmiddels bijna 250.000 keer gelezen door ruim 50.000 unieke bezoekers (zie onderaan rechterkolom op de site voor het actuele aantal). Wat uit onderstaand overzicht blijkt is dat heel verschillende soorten onderwerpen aanspreken.

Meest gelezen blog is (al sinds 2009) over het Verbeterbord

De meestgelezen blogposts vanaf het begin zijn:

1. Continu verbeteren met het verbeterbord (2009)
2. Terugblik mini-symposium lean denken in de zorg (incl video boekoverhandiging aan minister Klink en links naar de presentaties) (2009)
3. Kaizen formulier (A3) om mensen te laten groeien (2012)
4. Hoe werkt pull-logistiek in de zorg? (2009)
5. Artikel: Aanpak efficiency in de zorg ondoordacht (2010)
6. Valkuil van lean (2009)
7. Achmea over lean in de Volkskrant (2010)
8. PDCA borging vaak verkeerd gebruikt (2011)
9. Presentaties symposium lean in de zorg (2011)
10. Netwerk lean in de zorg (Lidz) (2010)
11. Grootse dingen bereik je door ze klein te maken (2009)
12. Lean leiding geven (2009)

Als alleen gekeken wordt naar de blogposts die in 2013 gelezen zijn komen de volgende erbij:

1. Lean en veranderstrategieën (Caluwé) (2012) 
2. Afscheid (2013)
3. Presentaties symposium 12 juni (2013)
4. Prachtartikel in Arts & Auto: 'Met lean ben je altijd halverwege' (2013)
5. 4.000 verbeteringen via het verbeterbord in 2011 (2012)
6. Presentatie Veranderstrategieën voor lean in de zorg (2013)
7. Boek Lean in de zorg: de praktijk van continu verbeteren (2012)
8. Interview: perspectief Achmea op lean in de zorg (2012)
9. Omdenken (2012)
10. Wat kan een ziekenhuis leren van een kartonfabriek? (2010)
11. Studiereis naar 'lean ziekenhuizen' in Amerika (2012)
12. Kaizen praktijkvoorbeeld op Oogheelkunde (2012)

Meer statistieken over de blog:

Voor welke patiënt doen we het eigenlijk?

Laatst belandde ik onverwacht in een spontane, verhitte discussie over de logistieke verbetermogelijkheden van spreekuren. Wat me hierin opviel is dat het leek alsof we het over twee verschillende soorten patiënten hadden. Dat ging ongeveer zo.

Patiënt categorie 1: Het is onvoorspelbaar hoe lang een consult duurt omdat een patiënt soms veel vragen en onzekerheden heeft. Het is van belang de tijd te kunnen nemen om een patiënt even gerust te stellen, extra uitleg te geven of gewoon even aan te horen. Dat waarderen patiënten enorm.

Patiënt categorie 2: Patiënten weten dat je in een ziekenhuis soms lang moet wachten. Wie neemt dan ook drie kleine kinderen mee? Patiënten moeten niet zo zeuren.

Degenen die spraken in termen van patiënt categorie 1 waren dezelfde die de uitspraken over patiënt categorie 2 deden. En je zou toch denken dat categorie 1 en 2 dezelfde patiënten zijn. Hoe kan dat? Het lijkt alsof we een heel andere beleving hebben van patiënten die voor ons staan en die op dat moment al onze aandacht, kennis en kunde vragen en krijgen, en onze beleving van dezelfde patiënten voor of na dit gesprek.

Opeens begreep ik waarom ik zo vaak over de noodzaak of wens hoor om de ‘patiënt centraal te stellen’, maar dat ik dit zelden goed zie landen bij zorgverleners. Zorgverleners doen niks anders dan de hele dag patiënten centraal stellen, maar dan wel de patiënt die voor hun neus staat. Terwijl degene die de ‘patiënt centraal willen stellen’ het ook, of juist, over al die momenten daaromheen hebben die patiënten meemaken.

Verslag werkbezoek Scania

Met enige regelmaat vertrekt een bus met nieuwsgierige mensen vanuit het Antonius o.a. naar Scania om nieuwe ideeen op te doen hoe we steeds beter onze processen continu kunnen verbeteren. Patricia Herber (een van de drijvende krachten achter continu verbeteren op de verpleegafdelingen) heeft daar onlangs voor een tweede keer aan deelgenomen en onderstaand verslag rondgestuurd. Ze vond het goed om het als blogpost te gebruiken, waarvoor dank, want het is een mooi verslag.

Wat valt je het meest op? Mij dat ze elke maand 16 vrachtwagens willekeurig uit de lijn halen en voor elke vrachtwagen die foutloos is elke medewerker van de fabriek 25,- geven. Mooi symbolisch en dat kwaliteit voorop staat en dat kwaliteit een gezamenlijk resultaat is waar iedereen aan bijdraagt.

Beste allen,

In juni ben ik met een groep collega's bij Skania geweest. Ik geloof dat veel mensen inmiddels al een keer geweest zijn, voor diegenen die nog niet eerder zijn geweest en geloven (of juist niet) in Lean:

een absolute aanrader!

Ik ben 3 jaar terug al een keer op bezoek geweest en was dit keer  verbaasd hoeveel er al weer veranderd is. Voor mij duidelijk dat ze niet een ‘kunstje’ doen, maar continue blijven verbeteren/ontwikkelen..

Realiseerde me gelijk ook weer hoeveel ik alweer was vergeten. Vandaar dat ik afgelopen weekend toch nog maar mijn onleesbare aantekeningen heb samengevat om eens terug te kunnen lezen, wie weet leuk voor jullie (en zo niet: de delete-knop zit dichtbij!).

Groet Patricia

 Zoals Skania bij aanvang van het bezoek al zegt: kijk vooral naar de overeenkomsten tussen een ziekenhuis en een productiebedrijf, en niet zozeer naar de verschillen.

Als je met die bril naar het proces kijkt, zijn er zeker veel overeenkomsten te vinden.

LEAN uitgangstpunten:

• specificeer de waarde vanuit de klant
• beschrijf de waardestroom en ga verspilling verwijderen
• creeer flow
• implementeer pull (de klant vraagt, dit bepaalt wat je produceert)
• streef naar perfectie (continue verbeteren)
• Streef naar Hoshin kanri = allemaal hetzelfde doel, dezelfde richting op.

Skania heeft een cultuuromslag gemaakt van Klassiek => Lean

• Managers dirigeren => leren en faciliteren
• Fouten wijten aan mensen => zoeken naar echte fouten in het systeem
• Belonen van het individu => belonen van teams
• Korting op budgetten => verspilling elimineren
• Leveranciers als vijand => leveranciers als partner

Assemblage

Ze hebben gekozen om met zgn 'blokken' te werken (denk aan alle verschillende legoblokjes) zodat ze tig varianten kunnen maken.

Hun kreet luidt: excelleren is assembleren (in elkaar zetten). De juiste mensen op de juiste plek zetten.

Zij garanderen in 8 weken een truck gereed te hebben, op dag 0 is er dan nog niets. Kan doordat ze assembleren (verschillende fabrieken maken verschillende onderdelen).

Ook geldt bij Skania: Alleen dát doen waar je goed in bent. Dit betekent ook dat je voor alle andere dingen zorgt dat je de juiste mensen in huist haalt.

Defecten of correcties in de zorg

Een van de meest bekende elementen van Lean denken is het onderscheiden van waarde en de zeven vormen van verspilling. Klik hier voor een overzicht van de zeven vormen van verspilling. De zevende vorm heet in het Engels 'Defects'. Dit heb ik destijds voor de zorg niet vertaald met 'Defecten' omdat ik dat een term voor producten vindt en niet voor werken met patiënten. Daarom heb ik het 'Correcties' genoemd: de handelingen die je moet doen omdat iets niet in een keer goed is gegaan. Deze vertaling heeft echter een nadeel: als een patient niet de zorg krijgt die je beoogt en daar is geen actie op genomen, dan kun je dat niet scharen onder correctie. Vaak is dat een grijs gebied. Een patient die onzeker voor de operatie in bed ligt, maar die niet voldoende aandacht krijgt is een 'Defect', maar moeilijk eenduidig vast te stellen. Het verschilt per persoon, per situatie of het een 'defect' is of niet.

Een ander voorbeeld zijn de gesprekken in de spreekkamer. Daarvoer heb ik afgelopen week een blog geschreven voor Arts en Auto, die hieronder volgt. Gebruik je 'Defecten' of 'Correcties' als duiding voor verspilling en waarom?

Beklijvende gesprekken

In de loop van de jaren is de spreekkamer belangrijk geworden om zorg te leveren. Doordat ik de afgelopen tien jaar veel artsen heb geholpen de logistiek van spreekuren te verbeteren, heb ik ook veel spreekuren mogen meelopen. Daarbij was ik telkens weer onder de indruk van de manier waarop artsen in zeer korte tijd wisten door te dringen tot de kern van wezenlijke, soms levensbedreigende vraagstukken en zich daarbij wisten aan te passen aan de belevingswereld van de vele mensen met zeer diverse achtergronden die dagelijks de spreekkamer binnenlopen.