Cirkels van eenduidigheid op de OK

In de week voor het symposium van 25 maart was Mark Rosenthal (a.k.a. 'the Lean Thinker') bij ons op bezoek. Was een bijzondere ervaring een dag met hem op te trekken. Hij gaf mooie reflecties, wat hij ook mooi doortrok in de Masterclass tijdens het symposium. Vooral zijn vragende stijl waarbij hij telkens bezwaren, 'ja, maars' etc. naar de essentie van de lean principes wist te brengen genereerde veel energie bij de zorgverleners die hem vragen stelde.

Hij heeft in die week ook een operatie meegelopen met Jacob Caron, Orthopedisch Chirurg in het Elisabeth. Op zijn eigen weblog heeft Mark een leuke post geplaatst over die ervaring. Klik hier voor die post.

Wat ik geleerd heb van zijn reflectie op die ervaring is dat hij vooral let op 'ambivalentie'. Wat is eenduidig voor iedereen? En wat is onduidelijk, rommelig of op zich wel duidelijk, maar wordt makkelijk op gevarieerd zonder goede reden? Omgekeerd sprak hij van 'ambivalentie': wat is niet duidelijk voor de teamleden?



Vanuit die bril viel het Mark op dat tijdens de operatie alles direct rondom de chirurg en de patient zeer eenduidig is georganiseerd. Alles heeft een vaste plek, vast volgorde, vaste routines. Communicatie is ook behoorlijk eenduidig. De chirurg hoeft maar een paar woorden te gebruiken en de teamleden weten wat verwacht wordt. Sterker nog, voor veel handelingen is geen communicatie voor nodig. Als de chirurg een instrument gebruikt heeft en naast zich legt weet de operatieassistent direct wat zij ermee moet doen. De instrumenten voor de operatie liggen klaar op een tafel op een vaste plek. Op de tafel zijn de vormen uitgesneden waar de instrumenten in liggen, zodat het meteen opvalt als iets ontbreekt. etc. Dat dus alles in de eerste, kleine cirkel.

Daarbuiten ligt een wijdere cirkel waar alles veel minder eenduidig is. Hoe verder van de patient en de chirurg, hoe minder eenduidig. Als voorbeeld gaf hij aan dat niet altijd duidelijk is waar materiaal hoort te staan dat niet tijdens de operatie bij de patient gebruikt wordt. Zo stond er materiaal voor de ventilatieroosters , terwijl navraag oplevert dat voor goede ventilatie daar niks hoort te staan. Dat is dus niet eenduidig in de toepassing. Zo gaf hij ook voorbeelden dat teamleden bij elkaar dingen moesten navragen of overleggen over zaken die niet direct over de operatie zelf gaan. Dingen waarover ambivalentie bestaat.

Interessante insteek: cirkels van eenduidigheid rondom de patient en de zorgverlener. Wat zie je als je zo naar zorgprocessen gaat kijken?