Ons tweede
boek 'Lean in de zorg: de praktijk van continu verbeteren' is uit! Negen praktijkverhalen gescrheven door zes ziekenhuizen, twee VV&T zorginstellingen en een zorgverzekeraar. ADat maakt een unieke mix van praktijkervaringen waarin zowel de successen als de worstelingen beschreven staan. De tekst op de achterkant luidt:
Zorgverleners zijn goed in mensen beter maken, maar hebben weinig ervaring met het beter maken van zorgprocessen. De verleiding is daardoor groot om ad hoc oplossingen voor dagelijks terugkerende problemen te zoeken. Op zoek gaan naar de achterliggende oorzaak en die wegnemen, lukt te weinig. Hierdoor blijven problemen terugkomen, en dat kost veel tijd en energie.
Dit boek bevat negen voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van zorginstellingen die hier een nieuwe aanpak voor gezocht en gevonden hebben door niet ad hoc, maar dagelijks en door iedereen problemen gestructureerd aan te pakken. Dat is de kunst. Om dat te bereiken is het nodig om het probleemoplossend vermogen van teams en individuele zorgverleners te vergroten.
De zorginstellingen in dit boek lukt dat met de principes van ‘lean’. Dit concept is binnen Toyota ontwikkeld en tot een hoge mate van perfectie gebracht. Hoewel de autobranche een andere ‘tak van sport’ is, blijken de principes uitstekend toepasbaar in de zorg. Natuurlijk is wel een vertaalslag nodig. Stonden in ons vorige boek nog verhalen over de eerste experimenten, in dit boek is te lezen dat lean in de zorgpraktijk ook echt werkt.
We zijn zelf vooral onder de indruk over de snelheid waarmee we verbeteringen voor elkaar krijgen. Doordat we tussen verschillende disciplines en afdelingen dezelfde verbeterprincipes hanteren begrijpen we elkaar makkelijker. Bovendien leren we snel doordat we een idee eerst testen en daarbij fouten accepteren. Dit voorkomt een ellenlang besluitproces en je kunt nu direct bijsturen. Want dat is wat we geleerd hebben: in kleine stapjes steeds verder verbeteren.Dianne van Dooren, Teamleider verpleegafdeling Interne Geneeskunde/MDL St. Elisabeth Ziekenhuis
Wat mij betreft is Lean in de zorg geen vraag, maar een uitgangspunt. Het staat voor continu alles wat je doet verbeteren. Met respect voor elkaar en op de continuïteit van de organisatie. Om de klant op de meest efficiënt mogelijke manier te helpen. En uiteindelijk door die klant beloond te worden met een glimlach. De verhalen in dit boek ademen de wilskracht uit de principes van lean te gebruiken om dat ook voor de patiëntenzorg te realiseren. Ze laten bovendien zien dat er in korte tijd ook in de zorg al veel mee te bereiken is. Ik ben er trots op dat onze leerervaringen ook deze maatschappelijk belangrijke sector van dienst blijken te zijn.Lex van den Elsen, Manager Dealer Development Louwman & Parqui, Toyota
Het boek is een initiatief van het netwerk Lidz (Lean in de zorg) en de negen zorginstellingen in het boek zijn allen Lidz leden. De redactie van het boek is uitgevoerd door Jos Benders (hoogleraar aan de UvT en de Katholieke Universiteit Leuven) en ikzelf.
Binnen Lidz hebben we vorig jaar besloten dat dit boek als focus het vergroten van het probleemoplossend vermogen zou krijgen, omdat we geloven dat daarin het onderscheid gemaakt wordt of lean een duurzame bijdrage zal leveren aan de ontwikkeling van de zorg.
In het eerste hoofdstuk zetten we onze visie op het vergroten van het probleemoplossend vermogen uiteen. Klik
hier voor de pdf van het eerste hoofdstuk.
De inhoudsopgave:
- Het probleemoplossend vermogen in de zorg
Marc Rouppe van der Voort en Jos Benders (inleiding van de redactie)
- Achtduizend probleemoplossers
Lean werken in VUmc en GGZ InGeest
Erica Barkema, Ellen Duijnhouwer, Trea Grau, Marjolein Jungman, Ed Kist, Renée Kool, Bas Lohman en Marco van der Noordaa ("Het lean team" van VUmc en GGZ InGeest)
- Op weg naar een continu lerende organisatie
"You can't improve what you can't control"
Pascale Simons en Huub Backes (Maastro Clinic)
- De kleine dingen die het doen
Marije Stoffer en Thea van Zon (Afdeling Radiotherapie in het Erasmus MC)
- Wat doet Elisa?
Verbeteren als normaal onderdeel van ieders dagelijks werk
Marc Rouppe van der Voort, Jacob Caron, Peter Kabel, Peter Nijssen, Willem Wiegersma, Henk Veraart, Ad van de Laar en Joachim Tilanus ("Het V-team", St. Elisabeth Ziekenhuis)
- Samen Effectief Naar Succes
Janke Lindeboom en Bart-Jan Lijnkamp (Achmea)
- Van projecten uitvoeren naar continu verbeteren
Maud Bik (Isala Klinieken)
- 'Steeds Beter' bij Icare
Kritische succesfactoren voor lean in een thuiszorgorganisatie
Marjan Terweij en Inge Lups (Icare)
- Groeien om niet te krimpen: een uitdaging voor de afdeling Pathologie
Han van Krieken, Coos Diepenbroek, Marian van de Geer, Sharon Hubner en Harold Kerstens (Afdeling Pathologie van UMC St. Radboud)
- Continu verbeteren bij Vanboeijen: lean als bouwsteen voor medezeggenschap
Anke van den Heuvel en Suzanne Kars (Vanboeijen)
- De Olympische gedachte
Jos Benders en Marc Rouppe van der Voort (reflectie van de redactie)
Naar mijn idee is dit boek een waardige opvolger van de eerste (klik
hier voor meer informatie over de vorige: Lean denken en doen in de zorg). In dit tweede boek staan zeven nieuwe zorginstellingen en bovendien nu ook dus twee VV&T instellingen en een zorgverzekeraar. Dat leidt tot weer heel andere verhalen. Sowieso zijn veel zorginstellingen nu langer met lean bezig en zie je een volwassener beeld van lean ontstaan. Het gaat niet meer om de worstelingen van de introductie van lean denken, maar de nog veel grotere worstelingen om de dieperliggende vraagstukken aan te gaan, om lean in het hart van de zorg te kunnen brengen.
De focus op het vergroten van het probleemoplossend vermogen leidt tot het eruit lichten van de elementen en principes die vaak universeel toepasbaar zijn. Ook leidt het tot een sterkere neiging om de worstelingen zichtbaar te maken, en daar is waarschijnlijk nog het meest van te leren.
Voor de 32 zorginstellingen die lid zijn van Lidz (klik
hier voor het overzicht) is het boek van februari tot en met april met 30% korting te bestellen bij de uitgever. Dit loopt via de contactpersonen (veelal progammamanager lean of een soortgelijke functie). Het boek is net vier weken uit en is alweer bijgedrukt, wat betekent dat in minder dan vier weken al meer dan duizend exemplaren besteld zijn!
Ik ben trots op ons boek en ben benieuwd wat lezers ervan vinden. Voel je vrij om bij 'reacties' aan te geven wat jij van het boek vindt. Wat spreekt aan? Wat mis je? Wat roept vragen op? Wat is opvallend? Wat raakt je?