Artikel Volkskrant: Efficiënte zorg op z'n Japans

In de Volkskrant van 19 mei stond in de Zorgspecial bijlage een leuk artikel van Kitty Rotteveel over lean in de zorg, met als titel: Efficiënte zorg op zijn Japans. Klik hier om het artikel te lezen.

In het artikel komen aan het woord: Jacob Caron, orthopaedisch chirurg uit het St. Elisabeth Ziekenhuis, Marco van der Noordaa, programmamanager lean uit het VUmc en Theo van Deudekom, Kaizenmanager en Tim Peekstok, verzorgende, beiden van Stichting Zorgbalans en specifiek verpleeghuis Kennemerduin.

Enkele quotes:

'Als elke medewerker een kleine stap neemt, maakt de organisatie een grote.' (Theo van Deudekom)

'Aanleren, niet doorlichten. Het gaat niet om een projectje, maar om een filosofie waar iedereen aan meewerkt.' (Marco van der Noordaa)  

'In ons huidige managementsysteem zij geen stop-momenten ingebouwd. Lean zegt: "stop, kijk, verbeter en zorg dat het probleem niet meer terugkeert".' 'Volgens Caron worden medewerkers op alle niveaus uitgedaagd om te kijken naar hun werk, om continu kleine verbeteringen zelf door te voeren, en om dit iedere dag weer te doen.' (Jacob Caron)

'Ik overleg dit met mijn kaizencoach, maak een plan en ga met mijn collega's aan de slag. Op één afdeling probeer je het plan uit en stel je bij.' 'Die eerste koudwatervrees bij het personeel om besluiten zelf te nemen en niet af te wachten, is weg. Medewerkers merken dat kaizen het werk leuker, slimmer en efficienter maakt. Dat je er zelf invloed op hebt. Dit komt de zorg ten goede.' (Tim Peerstok)

Artikel: Lean: goed voor het team

In het blad Kwaliteit in Zorg (KiZ) stond in nummer 2 een artikel van Fréderique Simons van VUmc. Het betrof haar onderzoek naar de invloed van lean op zorgprofessionals en had als titel: 'Lean: goed voor het team'. Klik hier voor het artikel. Een interessant en herkenbaar verhaal. Mooi dat er nu ook wetenschappelijk onderzoek in Nederland op gang komt naar lean en de effecten ervan.

Enkele quotes:

"De hoofdvraag luidde: Welke invloed heeft lean denken en werken op de werkbeleving en werkomstandigheden van medewerkers van twee afdelingen van VUmc en een poliklinische afdelingen van GGZ InGeest?"

"In een tijdsbestek van een half jaar heeft lean gezorgd voor kleinschalige veranderingen in werkproces en -structuur, maar niet tot substantiele invloed op de werkbeleving en -omstandigheden van de zorgprofessionals. Anderzijds heeft het toepassen van lean geleid tot een gevoel van licht gestegen werkdruk [met name door de sta-sessies], maar ook tot een positief effect op de tevredenheid [door meer aandacht van leidinggevenden, door meer gehoord te worden en doordat problemen eerder worden aangekaart en opgelost]."

Why so many surgeons don't use checklists?

In reaction to my former post on the video of Atul Gawande: 'How do we heal Medicine?' Mark Graban replied with (amongst others) the following question:

"When thinks work well, like Lean or checklists, people will want to adopt them, given the right team environment and organizational culture.

I do think it's a curious question of why so many surgeons don't use the checklists in their operating rooms?" 

Last week I read a very interesting article of Carl Weick called 'Drop your tools', where he analyses why a group of firemen did not drop their tools, even though it could have saved their lives. Very powerful insights, on which I might blog later. In this article, Weick proposes a set of possible explanations which I translated to the question that Mark proposes:

Wildland firefighters

1. Does the surgeon trust the person telling him to use a checklist?

2. Does it imply to let something go, which is difficult for the surgeon?

3. Does it effect the way the surgeon currently experiences control?

4. Does the surgeon have the skills required by the new method?

5. Does the surgeon fear negative consequences by adopting the checklist?

6. How does the surgeon perceive the opinion of their peers on using checklist and how does he expect that they will perceive him starting to use it?

7. What is the effect of using a checklist on the sense of identity of the surgeon?

I think the answers to these questions can explain to a large extend the question proposed by Mark on why so many surgeons don't use checklists in their operating rooms. What do you think? Which questions are most relevant and which one would you add to explain it further?

Video: How do we heal medicine? (Atul Gawande)

Op onderstaande TED video vertelt chirurg Atul Gawande (auteur van Complications, Better en Checklist Manifesto) wat in essentie nodig is om de zorg wezenlijk te kunnen verbeteren. Een sterk verhaal die ik iedereen kan aanraden die de de zorg een warm hart toedraagt. Klik hier voor een uitgeschreven speech van hem met een vergelijkbare strekking.

Wat ik vooral uit zijn verhaal haal is dat de zorg zoals we die nu kennen zich begon te ontwikkelen rond 1930 (na de uitvinding van Penicilline). In die tijd was er vergeleken met nu nog zeer weinig bekend over wat je kan doen per ziektebeeld en en zat alle kennis in het hoofd van een individuele dokter die alles zelf deed (prikken, bloed onder microscoop bekijken etc.). In die tijd waren waarden als 'durf en zelfstandigheid' belangrijke kernwaarden om de zorg te ontwikkelen. Decennia later is de zorg complex geworden waarbij vele zorgverleners samenwerken rondom een patiënt. In de kern zijn de waarden echter nog steeds individueel gebleven. En daarin zit de kernoorzaak waarom onze processen een opvallend hoge mate van defecten kennen.

Om de kwaliteit van de zorg te verhogen (en tegelijk de kosten te verlagen) is als kernwaarde nodig dat we als 'pit crews' samenwerken. De crux is niet meer om kennis en kunde van een individu te verhogen (die zijn al ongelooflijk hoog), maar om voor elkaar te krijgen dat de hoog professionele individuen als een team samenwerken. Daarom heeft hij andere sectoren bestudeerd die die ontwikkeling ook hebben doorgemaakt en een van zijn conclusies is het belang van 'checklijsten' (vandaar zijn boek 'Checklist Manifesto'), om teamwerk rondom te synchroniseren. In de acht ziekenhuizen over de gehele wereld waar ze dat getest en onderzocht hebben daalde de mortaliteit voor die operaties met 50%. Als individu voelt hij veel weerstand tegen checklijsten, maar toen hij vanuit een team ging redeneren werd het logisch dat het nodig is. Door de complexiteit wordt eenvoudigweg regelmatig iets vergeten.

Video: Lean healthcare is "Loving care"

In een lezing van Mark Graban (populaire Amerikaanse blogger over lean, klik hier voor zijn blog en hier voor een eerdere blogpost van hem hierover) vertelt hij over 'Lean healthcare is "loving care" en verwijst naar Jacob Caron, Orthopedisch chirurg uit het Elisabeth. Dit naar aanleiding van een lezing die Jacob Caron eerder hield over de visie hoe we in het Elisabeth 'lief en lean' combineren. Klik hier voor een interview met Jacob Caron hierover.

Zolang lean is iets zich zelf staand is loopt het een groot risico dat het middel een doel wordt. Lean integreren in de ontwikkelingen in je zorginstelling lijkt me voorwaardelijk om een duurzame ontwikkeling mogelijk te maken. Bij ons is 'lief' een wezenlijke, maar ook 'veiligheid', de algehele paraplu van kwaliteit en uiteindelijk integratie en dienend aan alles wat we doen, tot we het concept lean 'lenig' hebben gemaakt.

Welke combinaties zie je met lean ontstaan?