Vacature promovendus 'Doorstroming en kwaliteit in de oncologische zorg'

We hebben een mooie vacature in het Antonius en MUMC+ voor een promovendus op het snijvlak tussen procesinrichting (Lean), zorglogistiek en kwaliteit van oncologische zorg. Zie hieronder voor de omschrijving en klik hier voor de link naar de website van het Antonius waar je gelijk kan solliciteren. Fijn als je de vacature wil verspreiden in je netwerk.

PhD-vacature:  doorstroming en kwaliteit in oncologische zorg

Opdrachtomschrijving

Hoe kunnen we kwaliteit van zorg voor patiënten met kanker verder verbeteren? Die opdracht krijgt de kandidaat die we zoeken. We bieden een promotieonderzoek aan als onderdeel van een uniek onderzoeksprogramma waarin organisatieverbetering samenkomt met kwaliteitsverbetering. Medische uitkomsten kunnen verbeterd worden met nieuwe behandelmethodes of door de bestaande behandelmethodes beter toe te passen. Dit kan onder andere door procesoptimalisatie.

Het doel is om te onderzoeken hoe een andere procesinrichting kan leiden tot betere zorg. Dit onderzoek vindt plaats in twee ziekenhuizen: het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein/ Utrecht en het Maastricht UMC+. Beide ziekenhuizen

Waardebepaling van je training

Onlangs verzorgden we een reguliere eendaagse basisopleiding PV+ / Lean in ons ziekenhuis. We hebben de deelnemers uitgelegd dat de basis van Lean is om uit te gaan van waardebepaling door de patiënt.

Dan moeten wij dat natuurlijk zelf ook doen! Daarom hebben na afloop de deelnemers gevraagd elk onderdeel een score te geven van 1, 2 of 3 hoe waardevol ze het vinden. Zie foto voor het resultaat (hopelijk redelijk leesbaar). Een eenvoudige methode die snel zichtbaar maakt welke onderdelen we zeker moeten houden en waar we over na gaan denken of we die gaan schrappen of anders vormgeven (korter / betere aansluiting).

Goed om te weten: ditmaal hadden we weinig zorgverleners en veel mensen met een kantoorfunctie, wat verklaart waarom de praktische tool van spaghetti diagram tekenen en 5S werkplekinrichting minder aansloeg. Een verbeterpunt is dus ook om de inhoud van de training meer af te stemmen op de doelgroep....

Visueel management thuis

Mijn drie dochters van 5, 8 en 10 hebben soms moeite om aan de afspraak te houden dat ze eerst een paar klusjes moeten doen voordat ze gaan spelen. Na vele keren achter de broek te hebben moeten zitten bleek een Lean principe erg effectief: maak het visueel. Op de foto is te zien wat ze moeten doen:

• Ruim je schoenen, jas, tas en eten en drink spullen op
• Maak de kattebak schoon (dochter van 10)
• Geef de cavia's te eten
• Ruim je kleren op in je slaapkamer

Sinds we het visueel hebben gemaakt zitten we ze nog zelden achter de broek aan: het is uit zichzelf routine geworden (en ze vinden het nog leuk ook).

Vacature beleidsadviseur PV+ / Lean in het St. Antonius Ziekenhuis

Er is een prachtige vacature vrijgekomen in mijn team: heb je of ken je mogelijk iemand met interesse om ons centrale PV+ / Lean team te versterken? Focus ligt op het versterken van afdelingen en leidinggevenden om continu verbeteren in de praktijk echt waar te maken. Klik hier voor de vacature op de website van het Antonius (met link om online te solliciteren); fijn als je het met de 'share' knop in je netwerk wilt verspreiden.

Beleidsadviseur PV+ / Lean voor 28 - 32 uur p/w | Nieuwegein | Utrecht

Een van de vier kernwaarden van het St. Antonius Ziekenhuis is Continu Verbeteren. Om dat waar te maken investeren we in het ‘vergroten van het probleemoplossend vermogen’ (PV+) van alle medewerkers. Ook ontwikkelen we een verbeterstructuur met routines en methodes gebaseerd op de principes van Lean. Hiermee kunnen teams samen processen als onderdeel van het dagelijks werk verbeteren. Heb jij interesse om het centrale PV+ / Lean team te versterken om afdelingen en leidinggevenden te ondersteunen om steeds beter in continu verbeteren te worden?

Functie-inhoud

Je werkzaamheden
Als beleidsadviseur PV+ / Lean

Artikel: Lean kun je niet implementeren

Sigma - Lean kun je niet implementeren

Onlangs ben ik uitgenodigd door de redactie van Sigma, het 'Platform voor kwaliteit van de organisatie', mijn ervaringen te delen over van de toepassing van Lean in de praktijk. Afgelopen week verscheen het resultaat: "Lean kun je niet implementeren". Klik hier voor de link naar Sigma Magazine of klik hier om het artikel als pdf te downloaden of lees het gewoon hieronder. Ben je het eens met de stelling?

Lean kun je niet implementeren

De resultaten van Lean (of vergelijkbare) verbeterprogramma’s vallen vaak tegen. Herkenbaar? En toch blijven we het keer op keer op dezelfde manier proberen. De oorzaken van onvoldoende resultaten zijn voornamelijk veranderkundig, betoogt Marc Rouppe van der Voort in dit – allerlaatste – artikel in de serie Kritische kwaliteitskunde. ‘In veel organisaties wordt Lean toegepast op een manier die tegenstrijdig is aan de principes die Lean uitdraagt. Of nog erger: tegenstrijdig aan de bedoeling ervan.’

www.sigmaonline.nl SIGMA Nummer 3, juni 2017

De meeste Lean-literatuur geeft abominabel slechte adviezen die weinig rekening houden met de vraagstukken uit de praktijk. De dieperliggende oorzaak van de zwakke veranderkundige benaderingen begint met onvoldoende begrip van de betekenis van Lean. En dan bedoel ik niet het kunnen benoemen van de vijf stappen die de onderzoekers Womack en Jones 25 jaar geleden adviseerden[1], maar wat überhaupt de betekenis van Lean is en hoe je er effectief je voordeel mee kunt doen.Een vergelijking ter illustratie: waarom blijken dieet-programma’s keer op keer (ook) niet effectief? Omdat de meeste mensen ze volgen om gewicht te verliezen zonder de oorzaak van de gewichtstoename te adresseren (noot: ik was er zelf lange tijd een voorbeeld van). De populaire diëten gebruiken iets van waarheid en blazen dat op tot een verhaal dat je verleidt om te geloven dat het zo best te doen is om snel gewicht te verliezen. Bijvoorbeeld: ‘Dit is gebaseerd op hoe we in de oudheid leefden’. In werkelijkheid zijn ze maar heel even effectief doordat je eenvoudigweg minder calorieën inneemt of vocht verliest. Als je merkt dat je gewicht verliest, houd je het nog iets langer vol. Maar bijna niemand houdt het lang vol: oude gewoontes hebben de neiging om subtiel terug te keren. Daarna keert het gewicht terug, niet alleen naar de oude status, regelmatig neemt het gewicht zelfs toe: het gevreesde jojo-effect. Hier is inmiddels veel over bekend.[2] Je gewicht is de uitkomst van je levens- stijl, een tijdelijke afname leidt niet tot een nieuwe balans die je daarna met je oude levensstijl kunt handhaven, maar juist tot een tijdelijke disbalans die zich vervolgens herstelt.[3]

Het is niet effectief om een tijdelijke gewichtsafname te forceren. Wat nodig is, is een verandering van levensstijl om gezonder te leven. Je gewicht gaat daarna omlaag als resultaat van de gezondere levensstijl. Hoe die nieuwe levensstijl er voor jou het beste uit kan zien, is voor iedereen anders. Maar er zijn wel algemene inzichten die voor iedereen relevant zijn om een gezonde(re) levensstijl te ontdekken. Zie bijvoorbeeld de ‘Schijf van vijf’.[2]

Een nieuwe levensstijl 

Vervang in het voorbeeld ‘gewichtsafname’ door ‘verspilling verwijderen’, ‘gezondheid’ door ‘waardecreatie’ en ‘dieet- programma’ door ‘Lean implementatieprogramma’s’ en ik denk dat de conclusies hetzelfde blijven. In trainingen over Lean wordt overigens wel degelijk gesproken over een nieuwe stijl van leidinggeven. Dit kun je vergelijken met

Hoe gecommitteerd ben je aan leren door continu verbeteren?

Van de week sprak ik iemand die bij Toyota in de Verenigde Staten heeft gewerkt. Ik vroeg haar hoe zij ervaren heeft hoe ze bij Toyota gewerkt heeft aan het vergroten van haar probleemoplossend vermogen. Ze vertelde een eenvoudige, maar fascinerende anekdote.

Zoals vaak gezegd wordt over Toyota leerde ze inderdaad al snel om de A3 systematiek te gebruiken om problemen op te lossen (zie hier voor meer uitleg over A3 / Kaizen). Wat veel indruk op haar had gemaakt

Interview in Nursestation over 'Vijf vragen over Lean in de zorg'

Onlangs plaatste Nursestation mijn antwoorden op vijf goede basisvragen over Lean in de zorg op hun website.  Zie hieronder voor het interview of klik hier om het te lezen op hun website.

Vijf vragen over Lean in de zorg

De laatste 10 jaar heeft Lean een enorme vlucht genomen in de zorg. Bijna de helft van de Nederlandse ziekenhuizen werkt er in meer of mindere mate mee. En ook in andere delen van de zorg, zoals de GGZ en de verpleeghuiszorg, heeft Lean zijn intrede gedaan. 

Wat is Lean nou eigenlijk, wat kan het bijdragen aan de zorg en hoe begin je ermee? Wij vroegen het aan Marc Rouppe van der Voort. Hij is manager Lean en zorglogistiek in het St. Antonius Ziekenhuis en is voorzitter van het netwerk Lean in de zorg (www.lidz.nl). 

Lean is een filosofie die gericht is op het continu verbeteren van de werkprocessen. Doel is om meer kwaliteit te bieden en het proces daarop in te richten. Binnen Lean is niet alleen de uitkomst belangrijk, maar ook het leren zelf. Lean vindt zijn oorsprong bij autofabrikant Toyota, die het overigens niet zo noemde, maar al wel sinds de jaren 50 werkt volgens de principes die we later Lean zijn gaan noemen. 

1. Waarom is Lean interessant voor de zorg?

   “De kwaliteit van de medische en verpleegkundige kennis en vaardigheden is extreem hoog in Nederland. Ik ben daar elke dag diep van onder de indruk. En ook de mensgerichtheid is heel hoog. Dat is voor ons vanzelfsprekend in de zorg, maar als je dat vergelijkt met andere sectoren, dan is dat heel bijzonder. We zijn dus heel goed in het handelen, maar we zijn minder goed in de processen, in de manier waarop we de zorg organiseren. Als ik een dag meeloop met een patiënt door het ziekenhuis, dan gaat er heel veel mis in het proces. De patiënt kan bijvoorbeeld toch niet terecht voor zijn operatie of hij ligt op een verkeerde afdeling en moet overgeplaatst worden. Dingen die heel vervelend zijn voor de patiënt en die de verpleegkundigen veel extra werk bezorgen. Dat is waarom Lean interessant is voor de zorg en waarom er ook zo veel aandacht voor is. Lean is een denkwijze en een methode om de kwaliteit van je processen op een hoger niveau te brengen waardoor je betere patiëntenzorg kunt leveren.”
    

2. Wat is de kracht van Lean vergeleken met andere verbetermethodes?

De wereld van de kwaliteitsmanager

Het blad 'Kwaliteit in bedrijf' heeft onlangs een nationaal onderzoek uitgevoerd naar 'De wereld van de kwaliteitsmanager'. Diverse leden van het NNK (Nederlands Netwerk voor Kwaliteit) hebben de resultaten voortijdig te zien gekregen en zijn gevraagd om een reactie, die in het rapport zijn opgenomen. Zie hieronder voor mijn reactie, die in het rapport op p.43 is afgedrukt. Zie hier voor de link naar de website over het rapport.

EIGENAARSCHAP VAN KWALITEIT EN DE ONDERSTEUNING DAARVAN

Het lijkt alsof in het rapport impliciet de kwaliteitsmanager zich eigenaar voelt / hoort te voelen van de geleverde kwaliteit en dan anderen mee moet krijgen om een kwaliteitssysteem in de lucht te houden dat dat moet waarborgen. Daarmee is het risico groot dat het paard achter de wagen wordt gespannen.

De kwaliteitsmanager / adviseur / verbetercoach etc. hoort in mijn beleving de dynamiek in het primair proces te dienen.

Do it with passion or not at all

Onlangs plaatste Nelleke Elskamp onderstaand bericht vanuit haar hart op onze Antonius intranet site. Te mooi om niet te delen met de buitenwereld (uiteraard met haar toestemming):

Statement van Nelleke Elkskamp, verpleegkundige St. Antonius Ziekenhuis

De complexiteit van de zorgvrager verandert en omdat patiënten steeds langer thuis moeten blijven vindt er een verschuiving plaats van de zorgzwaarte in het ziekenhuis. Patiënten worden steeds zieker, zijn steeds afhankelijker en hebben meer zorg nodig dan een aantal jaar geleden. Meer patiënten krijgen te maken met multimorbiditeit, psychische problemen of zelfverwaarlozing door eenzaamheid. Verpleeghuizen zitten overvol, revalidatiecentra kunnen de enorme patiëntenstromen nauwelijks aan en ziekenhuizen hebben meer patiënten die wachten op nazorg.

Dagelijks worden wij, als verpleegkundige, geconfronteerd met deze veranderingen. We moeten alle ballen omhoog houden en proberen zo goed en zo kwaad als het kan de touwtjes in handen te houden. We werken keihard, doen ons uiterste best om zo goed mogelijk voor onze patiënten te zorgen, maar zien ook dat er soms meer nodig is dan alleen ons uiterste best doen.

Interview NurseStation: Vijf vragen over Lean in de zorg

Vandaag plaatse NurseStation onderstaand interview op hun website: https://www.nursestation.nl/magazine/nieuws/vijf-vragen-over-lean-de-zorg

Vijf vragen over Lean in de zorg

De laatste 10 jaar heeft Lean een enorme vlucht genomen in de zorg. Bijna de helft van de Nederlandse ziekenhuizen werkt er in meer of mindere mate mee. En ook in andere delen van de zorg, zoals de GGZ en de verpleeghuiszorg, heeft Lean zijn intrede gedaan. 

Wat is Lean nou eigenlijk, wat kan het bijdragen aan de zorg en hoe begin je ermee? Wij vroegen het aan Marc Rouppe van der Voort. Hij is manager Lean en zorglogistiek in het St. Antonius Ziekenhuis en is voorzitter van het netwerk Lean in de zorg (www.lidz.nl). 

Lean is een filosofie die gericht is op het continu verbeteren van de werkprocessen. Doel is om meer kwaliteit te bieden en het proces daarop in te richten. Binnen Lean is niet alleen de uitkomst belangrijk, maar ook het leren zelf. Lean vindt zijn oorsprong bij autofabrikant Toyota, die het overigens niet zo noemde, maar al wel sinds de jaren 50 werkt volgens de principes die we later Lean zijn gaan noemen. 

1. Waarom is Lean interessant voor de zorg?

   “De kwaliteit van de medische en verpleegkundige kennis en vaardigheden is extreem hoog in Nederland. Ik ben daar elke dag diep van onder de indruk. En ook de mensgerichtheid is heel hoog. Dat is voor ons vanzelfsprekend in de zorg, maar als je dat vergelijkt met andere sectoren, dan is dat heel bijzonder. We zijn dus heel goed in het handelen, maar we zijn minder goed in de processen, in de manier waarop we de zorg organiseren. Als ik een dag meeloop met een patiënt door het ziekenhuis, dan gaat er heel veel mis in het proces. De patiënt kan bijvoorbeeld toch niet terecht voor zijn operatie of hij ligt op een verkeerde afdeling en moet overgeplaatst worden. Dingen die heel vervelend zijn voor de patiënt en die de verpleegkundigen veel extra werk bezorgen. Dat is waarom Lean interessant is voor de zorg en waarom er ook zo veel aandacht voor is. Lean is een denkwijze en een methode om de kwaliteit van je processen op een hoger niveau te brengen waardoor je betere patiëntenzorg kunt leveren.”
    

2. Wat is de kracht van Lean vergeleken met andere verbetermethodes?

   “Normaal gesproken zijn we geneigd een stap aan ons proces toe te voegen om een probleem op te lossen. Als er bijvoorbeeld regelmatig een infuuspaal ontbreekt aan het bed, gaan we meer infuuspalen aanschaffen en een flinke voorraad op de afdeling zetten, of we roepen een ‘chef infuuspalen’ in het leven die 3x per dag checkt of alle infuuspalen aan het bed zitten. Door dat te doen, creëer je eigenlijk extra gedoe erbij. Lean daarentegen helpt je om de oorzaken van een probleem te vinden en creatief na te denken hoe dat anders kan. Meestal zie je dan dat je juist werk uit het proces weghaalt om het probleem op te lossen. Dat is het mooie van Lean. Het stelt je in staat zelf de processen voor patiënten beter te organiseren en bovendien haal je daarmee gedoe uit je werk. Dubbel voordeel dus. Dat is ook de reden dat Lean zo goed doorzet.”
    

3. Gaat Lean ook over efficiënter werken?

   “Als je Lean gaat zien als een soort efficiëntieprogramma, dan ben je de essentie kwijt van lean.

Veiligheid als intrinsiek onderdeel van procesmanagement

Eind vorig jaar brachten Rob Dillmann e.a. het boek 'Patiëntveiligheid' uit met een indrukwekkend overzicht van de laatste stand van zaken. In dat boek hebben Jacob Caron, orthopedisch chirurg in het Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis en ik een hoofdstuk geschreven vanuit de lean principes over de samenhang met patiëntveiligheid. We hebben daarop onze reflecties uitgewerkt met een casus van een opgenomen patiënt die geopereerd gaat worden. Ons hoofdstuk heet:

Veiligheid als intrinsiek onderdeel van procesmanagement

Enkele stukjes:

De essentie van een proces is ‘samenhangend gedrag’. Samenhangend gedrag leidt tot betrouwbare uitkomsten van handelen; afwijkend handelen kan leiden tot onwenselijke uitkomsten en tot veiligheidsrisico’s voor patiënten. Als veiligheid als intrinsiek onderdeel van procesmanagement wordt beschouwd, dan moet:

• afwijkend gedrag dat leidt tot risico’s voor patiënten direct zichtbaar zijn;
• men leren van afwijkingen zodat de kans op herhaling afneemt.

[...]

Hoe kan patiëntveiligheid worden verbeterd door het toepassen van de principes en methoden